انتظار ایجاد 66 هزار شغل از اقامتگاه‌های بوم‌گردی خراسان

هم‌اکنون استان‌های اصفهان، مازندران، خراسان رضوی، کرمان و جدیداً خراسان جنوبی در حال ارتقای سطح کمی و کیفی اقامتگاه‌های بوم‌گردی خود هستند. با توجه به اینکه ابلاغ ضوابط استانداردسازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی از سوی سازمان میراث فرهنگی اعلام و ابلاغ شده، قطعا همه اقامتگاه‌ها از این نظر استاندارد مطلوب را ندارد. به طور کلی از لحاظ رتبه‌بندی کیفی اقامتگاه‌های بوم‌گردی، استان اصفهان در جایگاه نخست قرار دارد. استان خراسان رضوی نیز در این زمینه روند رو به رشدی داشته و تعداد اقامتگاه‌های آن از 3 به 11 درصد افزایش پیدا کرده است.

مسئله دیگر تعداد اقامتگاه‌های هر استان طبق برنامه‌ریزی برنامه ششم توسعه است که بر این اساس قرار است خراسان رضوی 224 اقامتگاه بوم‌گردی داشته باشد. در حال حاضر براساس گزارش سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی تعداد اقامتگاه‌های بوم‌گردی مجوزدار استان 75 مورد است که قرار است 112 مورد دیگر که موافقت اصولی آن صادر شده، کم‌کم به این تعداد افزوده شود. اینکه چه زمانی این موافقت اصولی قطعی می‌شود و چه زمانی این مجموعه‌ها به بهره‌برداری می‌رسد، مشخص نیست.

بر این اساس 66 هزار شغل در استان در نتیجه توسعه اقامتگاه‌ها ایجاد خواهد شد. اگر به ازای هر 6 گردشگر خارجی و هر 25 گردشگر داخلی یک اشتغال در حوزه بوم‌گردی ایجاد شود، رقم اشتغال استان در حوزه بوم‌گردی به همان حد مورد نظر برنامه ششم خواهد رسید.

اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر افزایش ماندگاری گردشگران تاثیر قابل توجهی خواهد داشت چون بسیاری از گردشگران تمایل به حضور در اماکن تکراری ندارند و مایل نیستند از یک شهر به شهری دیگر سفر کنند. حتی بسیاری از گردشگرانی که به مشهد می‌آیند هم قطعا تمایل دارند به یکسری از جاذبه‌های پیرامون مشهد در قالب بوم‌گردی و اقامتگاه بوم‌گردی سر بزنند. همچنین بسیاری از افراد برای طبیعت‌گردی و روستاگردی به مناطق مختلف مراجعه می‌کنند.

باید توجه داشت پیش‌تر اقامت در روستاها ممکن نبود و شب‌اقامت رخ نمی‌داد اما با توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در استان و با برنامه‌ریزی دولت در این حوزه، حداقل وجود یک اقامتگاه موجب جذب گردشگر به همان نسبت خواهد شد.

 در حال حاضر نظارت بر اقامتگاه‌های دارای مجوز قطعی فعالیت با اداره اماکن است و اگر در اقامتگاهی مشکلی پیش آید، مساله از طریق دهیاری و فرمانداری در دستور کار پیگیری قرار می‌گیرد. ضمن اینکه در اداره کل گردشگری استان مدیریت امور بوم‌گردی مستقر شده که کارشناسان آن هر از چندی از اقامتگاه‌های بوم‌گردی بازدید کیفی دارند. علاوه بر این اگر شکایتی وجود داشته باشد، موضوع به اداره کل میراث فرهنگی استان ارائه و از این طریق نیز پیگیری می‌شود.

هم‌اکنون سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی در حال افزایش است؛ خصوصا از سوی کسانی که شهرنشین بوده و ساکن روستا نیستند. اثر مطلوب این ماجرا سرمایه‌گذاری در یک روستا و ارتقای شرایط اقتصادی آن است. البته به دلیل اینکه روستاییان ممکن است دخیل در این فعالیت اقتصادی نشوند، این احتمال وجود دارد که چنین فعالیتی برای روستاییان دلزدگی ایجاد کند.

با توجه به صحبت‌های کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی استان برنامه‌ریزی جهت شناسایی اماکن مستعد ایجاد اقامتگاه بوم‌گردی در استان انجام شده است. نکته مهم این است که باید تمایلی از سمت روستایی‌ها برای ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی باشد. البته یکسری برنامه‌ریزی‌ها در اداره کل میراث فرهنگی استان صورت گرفته تا اولویت صدور مجوز اقامتگاه بوم‌گردی با روستاییان باشد.

با توجه به اینکه طرح توسعه اشتغال روستایی 3 سال است که آغاز شده و یکی از ظرفیت‌های مندرج در آن توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی بوده، دولت بودجه ویژه‌ای به این موضوع اختصاص داده است. در حال حاضر یک متقاضی روستایی برای راه‌اندازی یک اقامتگاه بوم‌گردی می‌تواند حداکثر تا 100 میلیون تومان تسهیلات با سود کم دریافت کند. همین موضوع موجب افزایش علاقه و رغبت روستاییان به این مساله شده و مشوقی برای توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی به‌شمار می‌رود.

در حال حاضر شهرستان‌های کلات، نیشابور و درگز به واسطه جاذبه‌های طبیعی پتانسیل بیشتری برای راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی دارد. با این حال در شهرستان‌های چناران، گناباد و نشتیفان نیز راه‌اندازی این اقامتگاه‌ها در حال افزایش است.

دبیر کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی