معضلات گریبان گیر حوزه کشاورزی

حمایت از کالای ایرانی در بخش عرضه، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و چگونگی توزیع منابع، مساله یارانه، استفاده از نظرات بخش خصوصی در تصمیم‌گیری‌ها، کاهش سهم مالیاتی استان و گزارش عملکرد این کمیسیون از جمله موضوعاتی بود که در این جلسه مطرح شد.

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران در این نشست با تاکید بر اینکه درست است که دولت مشکلات عدیده‌ای در منابع دارد اما باید این منابع را اهم و فی الامر کنیم، عنوان کرد: اگر قیمت خرید تضمینی گندم اصلاح نشود، ممکن است این گندم به روش‌های مختلف از کشور خارج شود و سال آینده میزان کشت گندم کاهش یابد و برای جبران این کمبود، باید از کشورهای اطراف گندم را با قیمت ۲۵۰۰ تا ۲۷۰۰ تومان خریداری کنیم. در نتیجه منطق حکم می‌کند، صرفه جویی‌های دیگری انجام دهیم تا قیمت اصلاح شود.

حمایت از کالای ایرانی در عرضه است نه تقاضا

وی خاطرنشان کرد: همه افراد گمان می کنند که حمایت از کالای ایرانی در واقع همان حمایت از بخش تقاضاست. در صورتی که اگر قرار باشد، حمایت از کالای ایرانی و ملی انجام شود، باید از بخش عرضه حمایت شود، نه تقاضا. اگر قرار باشد تولید ایرانی یک تولید رقابت‌پذیر باشد و یک توسعه پایدار برای آن به وجود بیاید، ما باید از بخش عرضه حمایت کنیم. تعبیر ما در خصوص حمایت از کالای ایرانی یک تعبیر اشتباه است که متاسفانه همواره به آن عمل می‌کنیم و دوباره به جای اول خود باز می‌گردیم.

چگونگی توزیع منابع مساله ساز شده است

شافعی گفت: آن چیزی که در بخش کشاورزی و صنعت کشور ملموس است، بیش از آنکه مشکل کمبود منابع در کشور باشد، چگونگی توزیع منابع در کشور مشاهده می‌شود؛ اگر چگونگی توزیع منابع اصلاح می‌شد، با چنین مشکلاتی مواجه نبودیم.

رئیس اتاق ایران با اشاره به بد مصرفی و عدم تعیین اولویتها در استفاده از منابع، اضافه کرد: این مساله در بخش کشاورزی بسیار نمایان‌تر است به طوری که منابع قابل توجهی به اشتغال روستایی اختصاص پیدا کرد اما درصد بالایی از این منابع، اشتغال روستایی ایجاد نخواهد کرد. درواقع باید دید که این شیوه اعطای منابع و تسهیلات، آیا به اقتصاد روستا کمک می‌کند یا آن را به افول می‌برد؟ بنابراین خصوصا در بخش کشاورزی چگونگی توزیع منابع ما اشکال دارد که باید اصلاح شود.

افراد برخوردار از یارانه سود بیشتری دارند تا کم برخوردار

شافعی در خصوص نرخ حامل های انرژی اظهار کرد: یکی از مشکلات ما یارانه‌های جدیدی است که به حوزه واردات تعلق گرفته یعنی سیستم اعطای یارانه یک معضل بسیار بزرگ است. اما یک سوالی مطرح است که از این یارانه‌ها افراد کم برخوردار بیشتر سود می‌برند یا برخوردار؟ در واقع ما یارانه را بیشتر در اختیار ثروتمندان قرار می دهیم. بنابراین ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی مانند همان یارانه‌ای است که بیشتر افراد برخوردار استفاده می‌کنند.

نظری که هیچگاه شنیده نمی‌شود

وی ادامه داد: قوانین بسیار خوبی داریم که اجرایی نمی‌شوند؛ طبق مواد قانون فضای کسب و کار برای هر تغییری در رویه و بخشنامه‌ها و یا آیین‌نامه‌ها باید فعالان این حوزه در خصوص آن تغییرات آگاه باشند و از اجرای فی‌البداهه این تغییرات جلوگیری شود، در صورتی که این اتفاق روی نمی‌دهد. همچنین در متن این قانون ذکر شده که باید نظر فعالان و تشکل‌های اقتصادی گرفته شود و این درحالیست که از نظرات بخش خصوصی استفاده نمی‌شود. بنابراین باید در خواستار اجرای قانون مصر باشیم به طوری که هیچ کس حق عدم اجرای قانون را نداشته باشد.

سهم مالیاتی استان کاهش خواهد یافت

شافعی در خصوص سهم مالیاتی استان نیز گفت: سهم مالیات استان از مالیات کشور ظالمانه و بسیار بالاست؛ در گذشته مشهد مرکز موسسات تجاری و مالی بود که دلایل خوبی هم برای سهم بالای مالیات استان از مالیات کشور بود اما تمام این فعالیت‌ها متوقف شد و نصف پروژه‌های بزرگ اقتصادی استان از گردانه فعالیت خارج شدند؛ با اینحال سال به سال سهم مالیات استان افزوده می شود، در صورتی که واقعیت این نیست. در نهایت با پیگیری های صورت گرفته قرار شد که سهم ظرفیت استان مورد بررسی قرار گیرد. این تقلیل سهم مالیاتی استان از کشور فشار مالیاتی را از واحدهای تولیدی و صنعتی کاهش خواهد داد.

رئیس اتاق ایران افزود: همچنین سازمان امور مالیاتی پذیرفته است که سهم مالیات بخش تولید از ۲۵ درصد به ۲۰ درصد کاهش یابد البته جبران چندین برابری این امر نیز وجود دارد به طوریکه ۱۰ درصد فرار مالیاتی را کاهش داد. بسیاری از نهادهایی که مالیات نمی‌دهند، باید مالیات دهند. برای حوزه های جدید نیز باید مالیات تعریف شود و درباره مالیات در حوزه دلالی و واسطه‌گری که سودهای چندین برابری نسبت به بخش تولید کشور به دست می‌آورند، تجدید نظر شود.

علی شریعتی‌مقدم، رئیس کمیسیون کشاورزی و آب اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز گفت: نقش اتاق ستادی و مشورتی است؛ تشکل‌ها منافع اعضا و صنف خود را پیگیری می‌کنند. کمیسیون کشاورزی و آب اتاق بازرگانی خراسان رضوی یکی از فعال‌ ترین کمیسیون‌ها در حوزه کشاورزی کشور و اتاق بازرگانی خراسان رضوی است که این امر با همراهی و همکاری یکدیگر صورت گرفت و اکثر مسائلی که قابل احصا بوده، با همکاری دوستان به نتیجه رسیده است.

عملکرد کمیسیون کشاورزی و آب اتاق

شهرام عیدی‌زاده، دبیر کمیسیون کشاورزی و آب اتاق بازرگانی با اشاره به آخرین دستاوردهای این کمیسیون در شش ماهه نخست سال ۹۷ عنوان کرد: این دستاوردها شامل پیشنهاد ایجاد مجتمع ساختمان‌های خوشه تولیدی- صادراتی گیاهان دارویی و داروهای گیاهی محصولات جانبی زعفران و سوغات سلامت و مرکز صادرات ۵ استان منتخب، پیشنهاد اولیه طرح ایجاد سامانه جامع اطلاعاتی تولیدکنندگان و بازرگانان گیاهان دارویی و زعفران و تدوین برنامه راه‌اندازی اکوتوریسم در حوزه کشاورزی است.

وی ادامه داد: پیشنهاد اجرای طرح «توسعه ارزش‌های روستایی (تار) » توسط گروه بین‌المللی نوین زعفران، پیگیری و بررسی موضوعات مرتبط با بحران آب در جلسات برگزار شده در اتاق بازرگانی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی و دانشگاه فردوسی مشهد، برگزاری نشست تخصصی گیاهان دارویی و زعفران (تولید، فرآوری و بازاریابی) با حضور مسئولان طرح ملی گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی آشنایی با اصول و مفاهیم کشاورزی ارگانیک در اتاق بازرگانی و دانشگاه فردوسی مشهد از دیگر دستاوردهای کمیسیون در سال ۹۷ هستند.

عیدی‌زاده در خصوص اهم موضوعات اجرایی از کمیسیون کشاورزی و آب دبیرخانه شورای گفت‌وگو تصریح کرد: این موضوعات شامل ارجاع طرح پایانه پروتئین شرق کشور، ارائه طرح یارانه سلامت توسط اتحادیه گاوداران و دامداران صنعتی خراسان، بررسی مسائل مشکلات طرح شده توسط شرکت تعاونی کشاورزان مشهد پیرامون مشکلات کشاورزان، بررسی نظرات و پیشنهادات در خصوص مسائل و مشکلات حذف ارز مبادله‌ای برای واردات انواع نهاده‌های دامی و بررسی موازی‌کاری دستگاه‌های اجرایی استان پیرامون ترخیص نهاده‌های دامی و وارداتی است.

48 درصد ضریب مالیاتی و فشاری مضاعف

حسین سلیمی، مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی کشاورزی، گاوداران و دامداران صنعتی خراسان رضوی نیز اظهار کرد: استان ما در تولید گوشت رتبه اول و در تولید شیر رتبه سوم را از آن خود کرده است. در حال حاضر تولیدکنندگان و دامداران ما با خویشتن‌داری به فعالیت خود ادامه می‌دهند. مساله حمل و نقل و پشت‌بارنامه‌ها  نیز یک مساله عمومی شده و خواستار پیگیری این امر هستیم.

سلیمی بیان کرد: در حال حاضر در برخی از اقلام ما 48 درصد ضریب مالیاتی تعیین شده و این مشکل است. در بخش ساماندهی تشکل‌ها نیز باید به جدی ورود پیدا کنیم، ما تشکل‌های بسیاری قوی داریم اما باید در این زمینه یکسری موازی‌کاری‌هایی رخ دهد.

قوانینی که به درستی اجرا نمی‌شوند

مجید مهدوی، دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی خراسان رضوی، تاکید کرد: قوانین بسیار خوبی در کشور داریم اما به علت عدم اجرای صحیح و یا اجرایی نشدن این قوانین مشکلات بسیاری در بخش کشاورزی به وجود آمده است. طبق تبصره ۲ ماده واحده قانون خرید تضمینی کالاهای اساسی، قیمت خرید تضمینی باید قبل از فصل زراعی مشخص شود، در حالی که اکنون قیمت را اعلام کردند.

وی ادامه داد: زمانی که دولتمردان ما می گویند، باید گندم از خارج کشور وارد کنیم، چگونه می‌توان از کشاورزان و گندم کاران کشور خود حمایت کرد؟ قیمت ماشین آلات کشاورزی نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته و این درحالیست که محصول این کشاورزان درصد بسیار کمی افزایش پیدا کرده است.

مهدوی خاطرنشان کرد: طبق قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار، دولت باید از بخش خصوصی و تشکل های تخصصی در جلسات دعوت کند. در خواست ما این است که بتوانیم در جلسات اصلی حضور پیدا کنیم تا بتوانیم نظرات و مشکلات بخش کشاورزی را به گوش دولت برسانیم.

تصفیه‌خانه‌های چرمشهر و شهرک صنعتی توس در صف انتظار افتتاح هستند

زهره بنایی، عضو هیات مدیره جمعیت ناجیان آب، اظهار کرد: در اتاق خراسان رضوی مساله آب مجازی به صورت کار تحقیقاتی انجام شد و شاخصی در اینباره به دست آمد به طوریکه می‌توان از این شاخصه در معاملات، واردات و صادرات استفاده کرد اما به دلیل کمبود اعتبارات، این مساله معطل مانده است. درخواست داریم که اعتبارات جدیدی تخصیص یابد تا این اقدامات این نتیجه برسد.

وی افزود: معضل آلودگی صنعتی در کشف رود وجود دارد به طوریکه بر اساس آمار در سال ۹۵ سالانه ۱۰۰ میلیون مترمکعب پساب آلوده به فلزات سنگین می‌شود که مهمترین آن در خصوص شهرک چرم شهر و شهرک صنعتی توس است. برای حل این مشکل تصفیه‌خانه‌هایی در نظر گرفته شد اما با توجه به تحریم‌ها و نوسانات نرخ ارز تجهیزات لازم وارد نشدند. بنابراین برای حل این مشکل و با توجه به روابط اتاق، تسهیلاتی در این خصوص فراهم شود تا بتوان این تجهیزات را وارد کرد زیرا در غیر این صورت باید چندین برابر در بیمارستان ها هزینه کنیم.

حسین محمدی، مدیرگروه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، نیز در این نشست بیان کرد: در خصوص تولید محصولات کشاورزی و صنایع غذایی و دام مزیت‌های نسبی بسیاری داریم اما مساله اصلی در تولید این محصولات نیست بلکه در تجارت و بازاریابی این محصولات است؛ عمده مشکل شرکت‌ها در این حوزه در خصوص بازاریابی بین الملل است. در این شرکتها این مساله به صورت علمی انجام نمی‌شود بلکه بیشتر بر اساس تجربه است چراکه با دانش تجارت می‌توان مراودات بازرگانی خود را سهیل‌تر انجام داد و می‌توان بیشتر از ظرفیت‌های دانشگاه و توان علمی آن بهره برد.